بررسی شیوع رفتارهای پرخطر و ارتباط آن با عوامل جمعیت شناختی در سوء مصرف کنندگان مواد منطقه بلوچستان

چکیده بررسی شیوع رفتارهای پرخطر و ارتباط آن با عوامل جمعیت شناختی در سوء مصرف کنندگان مواد منطقه بلوچستان اعتیاد یکی از مشکلات اساسی جامعه است، مشکلی که میلیون ها زندگی را ویران و سرمایه های کلان ملی را صرف هزینه های مبارزه، درمان و صدمات ناشی از آن می نماید. هر روز شمار زیادتری از افراد به مصرف مواد روی می آورند و دچار پیامدهای بدنی، روانی، فرهنگی، خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی می شوند. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از تمامی سوء مصرف کنندگان منطقه بلوچستان که به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کرده اند. گروه نمونه، 1000 نفر از این جامعه آماری را تشکیل می دهند که از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد 8/32 سوء مصرف کنندگان زیر 20سال و 4/65 در صد آنها بالای 20 سال سن دارند 5/34 درصد سوءمصرف کنندگان را زنان و 5/63 درصد را مردان در بر می گیرند.در مصرف تریاک (89/0 زنان و7/81 درصد مردان)، کریستال (زنان6/37 درصد ومردان5/27 درصد) وحشیش (زنان 4/73 درصد ومردان 7/65 درصد) زنان به طور معناداری بیشتر از مردان سابقه ی مصرف این مواد را طی سال گذشته را گزارش کرده اند.همچنین طی یک سال گذشته مصرف کریستال، مشروبات الکلی وتریاک در افراد بالاتر از 20 سال بیشتر از افراد کمتر از 20 سال مشاهده گردیده است. در رابطه با انجام رفتاری که از راههای انتقال ایدز می باشد افراد مجرد با فراوانی 2/51 درصد بیشتر از افراد متأهل با فراوانی 3/46 درصد به انجام رفتارهایی که از راههای انتقال ایدز است اقدام می کنند. در رفتار پر خطر حمل اسلحه بین دو جنس تفاوت معنی دار مشاهده شد یه طوری که مردان (1/16 درصد) بیشتر از زنان (9/11 درصد) در طول زندگی با خود اسلحه حمل کرده اند. در مورد رفتار پر خطر مرتبط با آسیب زنی عمدی واقدام به خودکشی زنان به طور معنی داری نسبت به مردان بیشتر واجد این رفتارها می باشند.حدود 4/60 درصد از سوء مصرف کنندگان کمتر از 20سال سابقه ی رفتار پرخطر فرار از منزل را گزارش کرده اند. در انجام رفتارهای پرخطر رانندگی میزان شیوع رانندگی بدون گواهینامه (53 درصد) از بقیه رفتارها بیشتر است وتفاوت آن در بین دو جنس معنی دار نمی باشد. حدود 9/51 درصد سوءمصرف کنندگان (7/50 درصد زنان و6/52 درصد مردان) طی سال گذشته بیش از یک بار دست به سرقت زده اند که بین جنسیت و سرقت معنی داری درسطح 1 0 /0 وجود دارد. 5/83 درصد سوء مصرف کنندگان (3/89 درصد زنان و 3/80 درصد مردان) کشیدن سیگار و 8/94 درصد (4/98 درصد زنان و6/92 درصد مردان) مصرف قلیان و 3/66 درصد سوء مصرف کنندگان (63 درصد زنان و2/68 درصد مردان) سابقه ی مصرف ناس را گزارش کرده اند.در رابطه با رفتارهای پر خطر مرتبط با وزن 49 درصد از سوء مصرف کنندگان مونث و 36 درصدسوءمصرف کنندگان مذکر وزن خود را کمتر از همسالان ارزیابی کرده اند که این تفاوت در سطح 0001/0 معنی دار می باشد. در مجموع بین فاکتور های اقدام به خودکشی، مصرف مواد مخدر، نکات ایمنی در رانندگی، رفتارهای پر خطر مرتبط با فرار از منزل، درگیری فیزیکی، حمل اسلحه و انجام فعالیت ورزشی با متغیرهای جنس و سن و میزان تحصیلات رابطه ی معنی دار وجود دارد. کلید واژه ها: متغیرهای جمعیت شناختی، رفتارهای پرخطر، سوء مصرف کنندگان مواد.